Çene Eklemi Rahatsızlıkları (Temporomandibuler Eklem Rehabilitasyonu)

Toplumun % 20’ sinde yaşamlarının herhangi bir döneminde temporomandibuler eklem (TME) rahatsızlığı ile ilgili semptomlar görülebilmektedir. Daha çok genç ve orta yaşlarda olup kadınlarda erkeklerden 3-6 kat daha sıktır. Vücutta en sık kullanılan eklemlerden olup, bir günde yüzlerce defa ısırma, çiğneme, konuşma ve esneme için kullanılır. Temporomandibuler eklemin (TME) baş-boyun-çene rahatsızlıklarından etkilenebildiği unutulmamalıdır.

TME bozukluğuna yol açan ve sık karşılaşılan faktörler

1. Diş sıkma ve geceleri diş gıcırdatma,
2. Parafonksiyonel alışkanlıklar (sakız çiğneme, tırnak yeme gibi),
3. Postür bozuklukları ve mesleki zorlanmalar (telefonu uzun süre baş-omuz arasında tutma, uzun süre aşağı bakışla yanlış postürde bilgisayar kullanımı gibi),
4. Diş hastalıkları, tek taraflı çiğneme,
5. Stres,
6. Çene travması, geçirilmiş çene ve fasial kemiklerde kırık,
7. Doğumsal anomaliler.

Tedavide öncelikle ameliyatsız (konservatif) tedavi yöntemleri denenmelidir. Bu yöntemlerle başarının %80’ in üzerinde olduğu bildirilmektedir. Eklem istirahati, yumuşak gıdalar yiyip sert gıdalardan kaçınma, ilaçlar ve fizik tedaviye genellikle cevap verir. Bu arada psikososyal problemlerin çözümü ve provokatif faktörlerin ortadan kaldırılması önem taşır. TME ve boyun bölgesine gerekli olan maniplasyon ve/veya mobilizasyon teknikleri (Manuel Terapi) ile egzersiz programı uygulanır. Tedavi hastanın klinik durumuna göre planlanmalı ve her hasta için farklı olmalıdır. Bir tek protokolü uygulamak söz konusu değildir. Her hastanın tedavisi kendi durumuna özel olmalıdır.

TME rahatsızlığı olan hastaların sadece %5’ inde cerrahi girişim yapılır. 3-6 ay içinde ameliyatsız tedavilerle semptomları gerilemeyen hastalarda cerrahi girişim düşünülmelidir. Ameliyat olan hastalarda postoperatif rehabilitasyon önemlidir.